Sun, 9 February
-2.9 C
Yerevan
USD: 396.76 RUB: 4.10 EUR: 411.80 GEL: 141.91 GBP: 493.89
spot_img

Հայաստանից իրականացվող արտահանումը պետք է դիվերսիֆիկացնել

ԵՐԵՎԱՆ, 13 նոյեմբերի. /ԱՌԿԱ/. Հայտնի է այն փաստը, որ տնտեսական ճգնաժամը չանցավ Հայաստանի կողքով, ընդ որում երկրի տնտեսության վրա դրա ազդեցությունն այնքան էլ անուղղակի չէր, ինչպես կանխատեսում էին որոշ փորձագետներ:

Ճգնաժամի ժամանակ մի քանի տարվա ընթացքում գրանցվող Հայաստանի ՀՆԱ-ի երկնիշ աճը փոխարինվեց էլ ավելի մեծ երկնիշ անկմամբ:

Վերջին վեց տարվա ընթացքում Հայաստանում գրանցվում էր ՀՆԱ-ի երկնիշ աճ: Այսպես, տնտեսական աճը 2002 թ.-ին կազմել է 13,2 տոկոս, իսկ 2003 թ.-ին՝ 14 տոկոս, 2004 թ.-ին՝ 10,5 տոկոս, 2005թ.-ին՝ 14 տոկոս, 2006թ.-ին՝ 13,4 տոկոս, իսկ 2007թ.-ին՝ 13,7 տոկոս:

Արդեն 2008թ.-ին Հայաստանի տնտեսական աճը նվազեց՝ հասնելով մինչև 6,8 տոկոսի, իսկ 2009թ.-ի ինը ամիսների արդյունքում երկրում գրանցվել է տնտեսության 18,3 տոկոսի անկում:

Կրճատվեցին նաև երկրի արտաքին առևտրաշրջանառության ցուցանիշները ինչպես ներկրման, այնպես էլ արտահանման ծավալների կրճատման հաշվին:

Միաժամանակ հոկտեմբերին ՀՀ կառավարությանն առընթեր Պետական եկամուտների կոմիտեն հրապարակեց «2009թ.-ի ութ ամիսների ընթացքում խոշոր հարկատուների դիտարկման ամփոփված ցուցանիշների վերլուծությունը»:

Հրապարակված տվյալների համաձայն, 2009թ.-ի հունվար-օգոստոսին հայկական 325 խոշոր հարկատուների կողմից արտահանվող արտադրանքի ծավալը կազմել է 120,2 միլիարդ դրամ:

Ընդ որում այդ ծավալից միայն 46,1 միլիարդ դրամը բաժին է հասել երեք խոշոր ընկերությունների՝ «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲԸ, «Ռուսալ-Արմենալ» ՓԲԸ, «Մաքուր երկաթի գործարան» ԲԲԸ:

Միաժամանակ հայկական արտահանման ամբողջական ծավալում, որը պաշտոնական վիճակագրական տվյալների համաձայն, կազմել է 146 միլիարդ դրամ, այս երեք ընկերությունների մասնաբաժինը կազմել է 31,6 տոկոս, այլ կերպ ասած՝ երկրի ողջ արտահանման գրեթե մեկ երրորդը:

Հաշվի առնելով այս փաստը, ինչպես նաև այն, որ վերը նշված բոլոր երեք ընկերությունները ներկայացնում են մետաղագործական ոլորտը, հասկանալի է դառնում, թե ինչու համաշխարհային ճգնաժամը, մասնավորապես, համաշխարհային շուկաներում մետաղների գների անկումը զգալի կերպով անդրադարձավ Հայաստանի արտահանման ծավալի վրա:э

Արդյունքում Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի, «Ռուսալ-Արմենալ» ընկերության և Մաքուր երկաթի գործարանի արտահանման 60,8 տոկոսի կամ 71,5 միլիարդ դրամի նվազման դեպքում հաշվետու ժամանակահատվածում երկրի արտահանումը կրճատվեց 31,6 տոկոսով կամ 67,4 միլիարդ դրամով:

Այստեղ անհրաժեշտ է նշել, որ, փաստորեն, Հայաստանի մնացած բոլոր արտահանող երկրների արտահանման ամբողջական ծավալը, չնայած համաշխարհային ճգնաժամին, 2009 թ.-ի հունվար-օգոստոս ամիսներին ընդհանուր առմամբ աճել է շուրջ 4.1 միլիարդ դրամով:

Ակնհայտ է դառնում, որ Հայաստանի արտահանումը բացարձակ դիվերսիֆիկացված չէ, և դա զգալիորեն ազդում է նրա դինամիկայի վրա:

Միաժամանակ Կենտրոնական բանկի կանխատեսման համաձայն, 2009 թ.-ի վերջին Հայաստանից արտահանվող ապրանքների և ծառայությունների արտահանման անկումը կկազմի 30-50 տոկոս:

Ինչպես նշվում է «Հայաստանի Կենտրոնական բանկի 2009 թ.-ի III կիսամյակի դրամավարկային քաղաքականության ծրագրի» մեջ, դա հիմնականում պայմանավորված կլինի մետաղների գների ցածր մակարդակի պահպանմամբ և այն հանգամանքով, որ հայկական դրամի իրական փոխարժեքի արժեզրկման ազդեցությունն արտահանման վրա տեղի է ունենում ավելի դանդաղ, քան կանխատեսվում էր:

Արդյունքում ԿԲ-ի համաձայն, տարեվերջին ապրանքների և ծառայությունների արտահանման իրական ծավալների կրճատումը կկազմի 8-11 տոկոս, չնայած պղնձի և մոլիբդենի արտահանման իրական ծավալների սպասվող աճին:

Անհրաժեշտ է նշել, որ 2009 թ.-ի հունվար-օգոստոսին դրամ/դոլար փոխարժեքը կազմել է 353,29 դրամ 1 դոլարի դիմաց՝ 2008 թ.-ի նույն ժամանակահատվածի համեմատ կրճատվելով 15,4 տոկոսով:-0-

spot_img

ԱՄԵՆԱԴԻՏՎԱԾ

Տնտեսությունն աշխատում է՝ առաջ անցնելով պաշտոնական կանխատեսումներից

Հայաստանի տնտեսության դանդաղ, սակայն հստակ վերականգնման վերաբերյալ պաշտոնական կանխատեսումները սկսում են հաստատվել:

Հայաստանի ամենաշահութաբեր բանկերի վարկանիշը 2024թ․–ի արդյունքում

«ԱՌԿԱ» գործակալությունը հրապարակել է Հայաստանի ամենաշահութաբեր առևտրային բանկերի վարկանիշը՝ 2024 թվականի արդյունքներով

Հայկական բանկերի շահույթի ռեկորդային աճը թույլ կտա 2025 թվականին հասնել տնտեսական ակտիվության պլանավորված մակարդակին․ Գալստյան

Հայաստանի բանկերը շահույթի ռեկորդային աճ են գրանցել 2024 թվականին, ասաց Հայաստանի Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը

ՀՀ ԿԲ նախագահը մեկնաբանել է 2003թ․–ին լուծարված Արդշինբանկը պետական գրանցումից հանելու վերաբերյալ տարընթերցումները

ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը մեկնաբանել է ԿԲ խորհրդի որոշումը՝ լուծարված «Արդշինբանկ» ԲԲԸ-ին պետական ռեգիստրից հանելու մասին

«Ստեփան Գիշյան» հիմնադրամը մեկնարկել է 2025թ. դրամաշնորհային հայտերի ընդունումը

«Ստեփան Գիշյան» բարեգործական հիմնադրամը դրամաշնորհային մրցույթ է հայտարարում իրավաբանական անձանց համար

ՎԵՐՋԻՆ ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

spot_imgspot_imgspot_img